Razdvajanje delatnosti po uputstvima EU
„Hrvatska elektroprivreda“ (HEP grupa) je nacionalna elektroenergetska kompanija, koja bavi proizvodnjom, prenosom i distribucijom električne energije, a u posljednjih nekoliko decenija i snabdevanjem kupaca gasom.
Nakon restrukturiranja i razdvajanja delatnosti, „Hrvatska elektroprivreda“ organizovana je u obliku koncerna kao grupacija povezanih društava (ćerke firme).
Vladajuće društvo (matica) HEP grupe je HEP d.d., koje obavlja funkciju korporativnog upravljanja HEP grupom i obezbeđuje uslove za sigurno i pouzdanosnabdevanje kupaca električnom energijom.
Unutar HEP grupe jasno su odvojena (upravljačka, ekonomska i pravna) društva koja obavljaju regulisane delatnosti (prenos i distribucija) od neregulisanih delatnosti (proizvodnja i snabdevanje).
Početkom jula 2013. sprovedene su statusne promene HEP Operatora prenosnog sistema, sada je to Hrvatski operator prenosnog sistema d.o.o., skraćeno HOPS d.o.o., radi razdvajanja prema ITO modelu (Independent Transmission Operator)u skladu sa Zakonom o tržištu električne energije i odlukom Skupštine HEP-a o izboru modela „nezavisnog operatora prenosa“.Zakon je HEP-u prepusto da odluči o jednom od tri predviđena modela – vlasničko razdvajanje (TSO model), model nezavisnog operatora sistema (ISO model) ili model nezvisnog operatora prenosa (ITO).
Sertifikat za izabrani model je potvrda da je operator prenosnog sistema organizovan kako je propisano odabranim modelom i u skladu s odredbama evropskih direktiva koji su preneseni u hrvatske zakone. To znači da zbog što boljeg funkcionisanja tržišta i podsticanja konkurencije, operator prenosnog sistema mora biti fizički, materijalno, tehnički i finansijski nezavisan od HEP-a, jer je to preduslov za ravnopravno tržišno nadmetanje i pružanje usluga svima pod jednakim uslovima.
Razdvajanje operatora prenosnog sistema (OPS) obaveza je Hrvatske prema trećem paketu energetskih propisa EU, a regulisano je novim Zakonom o tržištu električnom energijom, usvojenim u februaru prošle godine.
Što se tiče proizvodnje, HEP grupa raspolaže sa 4.000 MW instalisane snage za proizvodnju električne energije i 974 MW snage za proizvodnju toplote. U sastavu „HEP Proizvodnje“ je 25 hidroelektrana i osam termoelektrana, koje kao pogonsko gorivo koriste lož ulje, prirodni gas i ugalj. Neke od njih u spojenom procesu proizvode električnu i toplotnu energiju i čine okosnicu centraliziovanog toplotnog sistema Zagreba i Osijeka.
Na području BiH nalazi se Crpna stanica Buško blato d.o.o., ćerka firma HEP Proizvodnje.
Osim „HEP Proizvodnje“, električnu energiju u HEP grupi proizvodi i TE „Plomin“, društvo u suvlasništvu HEP i RWE Power, koje upravlja termoelektranom snage 210 MW. HEP je suvlasnik i Nuklearne elektrane „Krško“ u Republici Sloveniji.
„HEP Obnovljivi izvori energije“bave se pripremom, izgradnjom i korišćenjem obnovljivih izvora energije (vetar, biomasa, Sunčeva energija, hidroenergija, geotermalne vode i dr.).
U Hrvatskoj ima više od 2,3 miliona kupaca, odnosno mernih mesta za isporučenu električnu energiju. Za snabdevanje tarifnih kupaca zadužen je HEP Operator distribucijskog sistema, dok je u snabdevanju povlašćenih kupaca, „HEP Opskrba“ izloženo konkurenciji ostalih elektroprivrednih subjekata na tržištu.
„HEP Trgovina“ obavlja delatnosti kupovine i prodaje električne energije, optimizacije rada elektrana, kao i trgovinsko posredovanja na domaćem i inostranom tržištu.
„HEP Toplinarstvo“ bavi se proizvodnjom, distribucijom i snabdevanjem toplotnom energijom, a deluje na području gradova Zagreba, Osijeka i Siska i dijela Zagrebačke županije.
„HEP-Plin“ snabdeva kupce prirodnim gasom i tona području Osječko-baranjske, Požeško-slavonske i Virovitičko-podravske županije.
„HEP-ESCO“ je firma za pružanje usluga u energetici koja razvija, izvodi i finansira tržišno utemeljene projekte energetskeefikasnosti.
Izvor Serbia Energy
