Sastanak nevladinih organizacija za zaštitu rijeke Lim, koji je održan u srijedu, 30.12.2013. u Bjelom Polju okupio je značajan broj predstavnika civilnog društva iz Srbije, Bosne i Hercegovine i Crne Gore, predstavnika lokalnih mjesnih zajednica, ribolovnih društava, lokalne samouprave, neformalnih lokalnih mreža i udruženja kao i medija.
Sastanak je rezultirao formiranjem Kooridinacionog tima NVO Srbije, Crne Gore i BiH za zaštitu rijeke Lim. Odbor je ustanovljen u cilju organizovanog praćenja, planiranja aktivnosti i zajedničkih intervencija u procedurama, pravnim i operativnim pitanjima koja se vezuju za razvoj i tok planiranja HE objekata Brodarevo 1 i 2 na rijeci Lim. Koordinacioni tim broji 8 predstavnika, na čelu sa koordinatorom tima Almerom Mekićem, NVO Euromost, Bijelo Polje i ostalim članovima: Milorad Mitrović NVO Mreža Sjevera, Pljevlja, Amel Kurbegović NVO Koordinacioni tim zaštite rijeke Lim Prijepolje, Nataša Kovačević NVO Green Home, Podgorica, Jasna Hasanagić NVO Ekološki Pokret, Priboj, Dragoljub Simović NVO Rafting klub Prijepolje, Radoje Mišković, Mjesna zajednica Baranselo Berane.
Nakon višečasovne diskusije, razmjene informacija i detaljne analize Studije o procjeni uticaja na životnu sredinu za HE Brodarevo 1 i 2, dostavljene sredinom januara 2013. godine od strane Srbije Crnoj Gori, koordinacioni tim je zaključio:
– Da iz objavljene Studije o procjeni uticaja na životnu sredinu jasno proizilazi da je planirano da se hidroenergetski objekti HE Brodarevo 1 i Brodarevo 2 grade u graničnom pojasu prema Crnoj Gori, što obavezuje na izradu studije uticaja na životnu sredinu u prekograničnom kontekstu, što je u konkretnom slučaju izostalo.
– Da iz dokumentacije o izradi urbanističkog Plana posebne namjene za izgradnju ovih hidrocentrala – koji nije prezentovan crnogorskoj javnosti – proističe najviši stepen izvjesnosti da akumulacija Brodarevo 1 zadire u teritoriju Crne Gore, odnosno teritoriju opštine Bjelo Polje.
– Da je Republika Srbija, preko svog ministarstva nadležnog za poslove zaštite životne sredine, grubo prekršila svoju zakonsku i međunarodnu obavezu uključivanja države Crne Gore i njene javnosti u postupak procjene uticaja na životnu sredinu planiranih hidroenergetskih objekata Brodarevo 1 i Brodarevo 2 na rijeci Lim.
– Da je u postupku o Studiji o procjeni uticaja na životnu sredinu hidroenergetskih objekata Brodarevo 1 i Brodarevo 2 koji je u toku pred srpskim ministarstvom nadležnim za poslove zaštite životne sredine, došlo do grubog kršenja odredaba Zakona o procjeni uticaja Crne Gore i Republike Srbije (član 23) i relevantnih odredaba ESPOO konvencije (član 3) o prekograničnoj saradnji i učešću javnosti Crne Gore u postupku izrade ove Studije, čime je zainteresovana javnost Crne Gore u potpunosti onemogućena u učestvovanju u ovom postupku, i to od momenta odlučivanja o obimu i sadržini pomenute studije uticaja, tri godine unazad.
– Da Studija uticaja na životnu sredinu HE Brodarevo 1 i Brodarevo 2, dostavljena Crnoj Gori od strane Srbije, uopšte ne obrađuje teritoriju Crne Gore niti negativne ili bilo koje druge uticaje ovih energetskih objekata na Crnu Goru, da je to posljedica činjenice da Rješenjem o određivanju obima i sadržine ove studije uopšte nije predviđeno da Studija sadrži poglavlje o uticajima na Crnu Goru, te da kao takva nije podobna da se na nju od strane crnogorske zainteresovane i stručne javnosti daje bilo kakvo mišljenje.
– Da je sa stanovišta crnogorske zainteresovane javnosti apsolutno neophodno obezbjediti zakonite uslove za učešće crnogorske javnosti u ovom postupku, i da je to moguće obezbjediti jedino i isključivo PONIŠTAJEM POSTUPKA koji je nezakonito vođen pred srpskim ministarstvom bez uključivanja crnogorske države i javnosti, i vraćanjem postupka u fazu odlučivanja o izdavanju rješenja o obimu i sadržini studije uticaja – kada je crnogorska javnost prvi put, u skladu sa zakonom, morala biti uključena u postupak.
– Da se zainteresovana i stručna javnost Crne Gore mogu izjasniti o uticajima na životnu sredinu ovih velikih hidroocentrala tek kada u zakonitom postupku bude izrađena nova Studija, koja će u sebi sadržati i poglavlja o uticajima ovih hidrocentrala na teritoriju, prirodne i druge vrijednosti Crne Gore.
Iz navenih razloga, ZAHTIJEVA SE od Vlade Crne Gore, ministarstva nadležnog za poslove životne sredine i ad hoc ekspertske Komisije za procjenu prekograničnih uticaja HE Brodarevo 1 i Brodarevo 2 na Crnu Goru, da donesu zaključak kojim se utvrđuje:
1. Da je dostadašnji postupak pred srpskim ministarstvom nezakonit i suprotan međunarodnim standardima i obavezama preuzetim ratifikovanjem ESPOO i Arhuske Konvencije, jer Republika Srbija nije u zakonom predviđenom roku obavjestila Crnu Goru o postupku Procjene uticaja na životnu sredinu HE Brodarevo 1 i Brodarevo 2, što je onemogućilo Crnu Goru da u skladu sa svojim zakonodavstvom i standardima ESPOO Konvencije, sprovede blagovremenu i djelotvornu proceduru informisanja i učešća javnosti Crne Gore u prekograničnom postupku procjene uticaja na životnu sredinu Crne Gore HE Brodarevo 1 i Brodarevo 2.
2. Da dostavljena Studija o procjeni utocaja na životnu sredinu HE Brodarevo 1 i Brodarevo 2 nije podobna za stručne komentare o uticaju ovih objekata na teritoriju Crne Gore, jer ona ne sadrži poglavlja o uticaju na Crnu Goru.
3. Da se iz navedenih razloga od republike Srbije zahtjeva da do sada sprovedeni postupak PONIŠTI i vrati ga u početnu fazu, kako bi državi Crnoj Gori i njenoj javnosti bilo omogućeno da se od početka uključi u postupak procjene uticaja i kako bi ovaj postupak za zainteresovanu javnost Crne Gore predstavljao djelotvorno pravno sredstvo, u smislu standarda međunarodne Konvencije o ljudskim pravima i slobodama.
Koordinacioni tim će o ovim i drugim nezakonitim, zlonamjernim i grubim kršenjima prava i interesa građana, u nacionalnom i prekograničnom kontekstu obavijestiti Komitete za pritužbe Arhuske i ESPOO konvencije, kao i domaće pravosudne organe i antikorupcijska tijela Srbije i Crne Gore, radi pokretanja krivičnih i drugih postupaka protiv pravnih i fizičkih lica za koje postoje osnovane sumnje da su tokom izdavanja upravnih akata kompaniji REV d.o.o, koja namjerava da gradi brane na Limu, izvršili krivična djela zloupotrebe službenog položaja, falsifikovanja službenih isprava, pranja novca i sl.
Koordinacioni tim izražava sumnju i bojazan da se u postupku izdavanja dozvola za gradnju hidrocentrala Brodarevo 1 i Brodarevo 2 kompaniji REV d.o.o. kao pravnom licu bez boniteta i referenci u oblasti izgradnje energetskih objekata, radi o poslovima sa elementima masivne korupcije, kao i sumnju da su poslove izrade sporne Studije o procjeni uticaja uključene i firme sumnjivog poslovnog morala, čija su povezana pravna lica čak i na crnoj korupcijskoj listi Svjetske banke.
Koordinacioni tim obavještava javnost da je u pripremi organizovanje protestnog skupa koji bi se održao 15 marta 2013 godine na Međunarodni dan borbe protiv visokih brana, u mjestu Kumanica na granici Srbije i Crne Gore na kojem će se okupiti predstavnici NVO, opština iz Crne Gore i Srbije koje su pogođene planom izgradnje HE objekata na Limu.
Izvor Greenhome
