Sagledani uzroci preterane koncentracije štetnih materija u vazduhu i predložene tehničke i ekonomske mere za smanjenje budućih emisija aeropolutanata
Na Međunarodnom savetovanju energetike održanom krajem marta na Zlatiboru, grupa autora RB „Kolubara” Bojana Rastović, Dragan Lukić, Vladimir Milosavljević i predstavnik Visoke poslovne škole strukovnih studija iz Novog Sada Slaviša Đukanović predstavili su rad: Posledice zagađivanja vazduha od iskopa i sagorevanja kolubarskog lignita na području opština Ub i Lazarevac.
Polazeći od važećeg ekološkog zakonodavstva, autori rada pokušali su da prepoznaju uzroke dosadašnjeg aerozagađenja i posledičnog povećanja broja obolelih u naseljima Ub, Radljevo, Vreoci i Medoševac.
Na kvalitet vazduha iznad teritorije opštine Ub presudan uticaj ima rad površinskog kopa „Tamnava‒ Zapadno polje”, kao i termoelektrane „Kolubara” u Velikim Crljenima i TENT kod Obrenovca. Pri tome, treba naglasiti da se njima tokom grejne sezone pridružuju takozvani tačkasti izvori, odnosno lokalne kotlarnice i kuće koje koriste ugalj i koje neposredno prouzrokuju izrazito aerozagađenje u samom naselju Ub.
Na osnovu pravilnika o graničnim vrednostima, metodima merenja imisije i kriterijuma za uspostavljanje mernih mesta i evidencije podataka, na teritoriji opštine Ub u razdoblju 2006.-2009. godine mereni su parametri ѕa čađ, sumpor dioksid i ukupne suspendovane čestice i taložne materije. Merenja su vršena na dva merna mesta, kod Tehničke škole (centar Uba) i u Radljevu naselju u neposrednoj blizini ugljenokopa „Tamnava‒ Zapadno polje”.
Zbirni uticaj svih merenih polutanata na kvalitet vazduha i zdravlje definisan je Indeksom kvaliteta vazduha. To je relativna bezdimenziona veličina koju je definisala Američka agencija za zaštitu životne sredine podelivši kvalitet u šest kategorija tačno određenog uticaja na zdravlje.
Na osnovu njihovih instrukcija, dobijeni su podaci da je u sve četiri godine gustina čađi u vazduhu iznad varoši Ub najveći broj dana spadala u najopasniju kategoriju sa koncentracijom iznad 250 μg/m³. U Radljevu, rezultati su pokazali određen stepen zagađenja ali u poređenju sa gradskom zonom Uba situacija nije toliko alarmantna.
Radi poređenja sa aerozagađenjem na zapadnoj, tamnavskoj strani kolubarskih kopova, urađena su novija istraživanja na istočnoj strani u naseljima Vreoci i Medoševac. Na osnovu kontinualnih merenja koje je obavio Rudarski institut iz Beograda može se videti da izmerene dnevne koncentracije sumpordioksida i azotnih oksida u oblasti ovih naselja tokom 2013. godine nisu prelazile granične vrednosti. Izmerene su dnevne koncentracije čađi u manjoj meri, dok koncentracija suspendovanih čestica u znatnoj meri prekoračuje graničnu vrednost na oba mesta u toku godine.
Na osnovu temeljite analize, autori rada naglašavaju, da bi se omogućilo smanjenje emisije sumpornih oksida i čađi neophodno je sprovesti primarne i sekundarne mere za smanjenje emisija sumpornih oksida. U primarne mere spada upotreba goriva sa malim udelom sumpora ili goriva sa komponentama pepela za samoodsumporavanje ( odnosi se na zamenu sa gorivom siromašnijeg sadržaja sumpora) kao i upotreba absorbenta u sistemu sagorevanja. U okviru primene sekundarnih mera, autori pružaju pregled dostupnih tehničkih rešenja.
Kao još jedan od predloga za smanjenje aerozagađenosti naselja Ub, iznet je i predlog za uvođenje dinamičkih emisionih standarda, odnosno zabranu loženja uglja u periodima najvećeg zagađenja. To znači da bi svi objekti koji poseduju sopstvena ložišta morali imati neku rezervnu, ekološki manje štetnu opciju za grejanje, koju bi aktivirali tokom perioda kada zagađenje dostiže kritičnu tačku.
Izvor Serbia Energy
