Sistem za redundantno merenje brzine turbine u termoelektranama predstavlja deo nadzorno- upravljačkog sistema turbinskog postrojenja. Brzina turbine je od naročitevažnosti prilikom vođenja turbine po broju obrtaja, dok je generator odvojen od elektroenergetskog sistema, odnosno, po snazi i frekvenciji, kada je povezan na električnu mrežu.
Sistem turbinske regulacije parne turbine mora da obezbedi vođenje turbine po broju obrtaja, dok je generator odvojen od elektroenergetskog sistema po snazi i frekvenciji povezan na električnu mrežu. U oba slučaja, najznačajnije merenje je broj obrtaja turbine, tj. brzina turbine. Imajući u vidu složenost i značaj sistema turbinske regulacije i veliku dinamiku procesa same turbine, podsistem za merenje broja obrtaja mora zadovoljiti stroge zahteve po pitanju robusnosti, tačnosti, brzine odziva i pouzdanosti.
U radu grupe autora iz Instituta Mihajlo Pupin i Željka Gašića iz TE Nikola Tesla,predstavljen je primer implementacije redundantnog sistema za merenje brzine turbine termoagregata. Prezentovan je digitalni modul BPC02, razvijen za potrebe merenja brzine turbine u realnom vremenu, način na koji se modul podešava i funkcija modula u sistemu turbinske regulacije.
Turbinski regulator predstavlja deo nadzorno- upravljačkog sistema DCS tipa turbinskog postrojenja. Sastoji se od dva redudantna programabilna logička kontrolera, koji su identičnih karakteristika- imaju istu konfiguraciju ulazno/izlaznih modula, isti PLC algoritam i iste ulazne signale. Merenje brzine obrtnog kretanja obavljaju akvizicioni moduli PLC uredjaja pod nazivom BPC02. Ukoliko, zbog mehaničkog izvođenja sistema ili iz nekog drugog razloga, postoje oscilacije u merenjima brzine turbine moguće je koristiti ugrađeni modul za usrednjavanje na modulu BPC02. Za merenje brzine turbine korišćenjem modula BPC02 potrebno je generisati digitalni naponski signal čija je frekvencija srazmerna brzini turbine. Sistem za redundantno merenje brzine turbine je baziran na istovremenoj aktivizaciji vrednosti brzine sa tri nezavisna merna kanala, odnosno, tri nezavisna senzora brzine. Taj sistem za merenje brzine tubine je, kao deo turbinskog regulatora, implementiran u TE Nikola Tesla A, TE Kostolac B i TE Kolubara.
Pitanje koje se postavlja prilikom izbora broja odbiraka koji će učestvovati u izračunavanju usrednjene vrednosti je unošenje kašnjenja, odnosno, sposobnost sistema da izračuna skokovite promene brzine. Kako je takav eksperiment teško izvesti na živom sistemu, na ulaz modula za merenje brzine je doveden signal sa generatora funkcija. Kašnjenje usrednjene vrednosti merenja u odnosu na trenutnu vrednost koja je tom prilikom, dobijeno je 40 ms, što je sasvim prihvatljivo s obzirom na to da je takav scenario praktično nemoguće očekivati u eksploataciji termoagregata.
Kako je zadatak bio obezbediti merenje brzine turbine sa dovoljnom tačnošću i brzinom odziva, opisana je analiza problema sa kojima se tim inženjera suočio tokom ostvarivanja ciljeva definisanih projektnim zadatkom.
