Nakon što je kineska kompanija JCXKS pre nekoliko dana najavila potragu za zlatom na novoj lokaciji u Srbiji, ponovo je pokrenuto pitanje koliko se rudnika i skrivenih plemenitih metala nalazi u našoj zemlji. Kinezi su početkom maja potpisali ugovor vredan 33,5 miliona evra za eksploataciju rudnika zlata i bakra na lokalitetu Čukaru peki kod Bora, a procene su da na toj lokaciji leži oko milion tona bakra.
Imajući u vidu broj nalazišta, obilje ruda, čak 50 vrsta, i činjenicu da se u Srbiji trenutno na više od 200 lokacija istražuju mineralne sirovine, stručnjaci ocenjuju da bi rudarstvo u Srbiji u narednim godinama moglo da bude glavni adut naše privrede. Kako tvrde, Srbija obiiluje velikim brojem ruda metala i nemetala, a među najzastupljenijima je eksploatacija bakra i zlata, olova, cinka, gvožđa, hroma, mangana, molibdena, kobalta, kadmijuma, antimona… Najviše pažnje svakako zaslužuje Bor gde se, prema proceni kanadske kompanije “Nevsun”, nalazi oko 15 miliona tona bakra i oko 370 tona zlata, te je vrednost ovog nalazišta procenjena na oko 100 milijardi dolara.
Predrag Mijatović, zamenik direktora Geološkog zavoda Srbije, kaže za “Blic Biznis” da je najviše nalazišta u Istočnoj Srbiji, u okolini Bora, mada se ispitivanja, kako tvrdi, vrše širom cele Srbije.
“Trenutno je više od 200 lokacija na kojima se istražuju mineralne sirovine, plus mesta koja su već u eksploataciji. Najbogatiji smo bakrom, olovom, cinkom, kao i ugljem, najviše lignitom. Od nemetaličnih sirovina, tu je glina, kao i tehničko-građevinski kamen za puteve”, navodi Mijatović i dodaje da su većinu nalazišta otkrili srpski geolozi (osim litijuma), a strane kompanije koje su sada prisutne u Srbiji potvrdile su te podatke i proširile istraživanja dodatnim investicijama.
Profesor Rudarsko-geološkog fakulteta u Beogradu, Rade Jelenković, kaže da u Srbiji postoji 48 do 50 različitih ruda i oko 5.000 pojava i nalazišta.
“Najbrojnije su rude bakra i zlata, u istočnoj Srbiji, od Majdanpeka do Bora. Zlato se nalazi i kod Žagubice, zatim Blagojev kamen, u koritima reka Pek i Timok. Jedan od rudnika zlata nalazi se na Radan planini, Lece”, navodi naš sagovornik.
On podseća da se ležišta cinka i olova nalaze na Avali, od Beograda prema Kosmaju i Rudniku, na Kopaoniku, u Raškoj… Antimon se nalazi u Zapadnoj Srbiji, kod Zajače, a bogata su i nalazišta uglja, prvenstveno lignita. U Vojvodini su nalazišta nafte i gasa.
Tri rudna lokaliteta na Crnom vrhu, kod Žagubice, sadrže čak 72 tone zlata. Ležišta srebra u Srbiji pronađena su u Karpatskom predelu, u Boru, Krivelji, Majdanpeku, Timoku, Blagojevom kamenu i Peku, kao i u Šumadiji na Rudniku. Ležišta platine u Srbiji su u Pomoravlju, odnosno u blizini Vrnjačke Banje i Trstenika.
Vladimir Simić, profesor na istom fakultetu, kaže za “Blic Biznis” da su plemeniti metali uvek interesantni za eksploataciju, a zlato i srebro će biti popularni sve dok to diktira njihova cena na berzi. On napominje da Srbija nema posebne rudnike zlata, ali se u ležištima bakra uvek nailazi i na određeni procenat zlata.
“Postojeća ležišta imaju potencijal za bar još 15-20 godina eksploatacije, iako je u geologiji to relativno mali period. U ovoj oblasti kompanije obično računaju na bar 50 godina, jer ulažu velika sredstva u istraživanja”, ističe Simić i dodaje da je veliki potencijal i jadarita, nedavno otkrivenog u zapadnoj Srbiji, koji bi mogao da počne da se eksploatiše 2023. godine.
Naime, kod Loznice se nalazi jedno od najvećih svetskih ležišta ovog minerala iz kojeg se izdvaja litijum. Rezerve rude u Jadarskom basenu procenjuju se na 136 miliona tona. Smatra se da se nalazište rude jadarit nalazi na još 20 lokacija koje se prostiru do Zaječara, i da su na tim mestima rezultati početnih istraživanja još impresivniji.
Nedovoljno istražena živa, arsen, grafit…
Profesor Rade Jelenković navodi u jednom svom radu o mineralnom bogatstvu Srbije da su mineralni resursi od primarnog ekonomskog značaja u našoj zemlji. Imajući u vidu količinu rezervi i mineralnu potencijalnost, tvrdi da je realno pretpostaviti da će biti strateški važni i u narednim decenijama. To su bakar, olovo, cink, zlato i srebro, ali i resursi građevinskih materijala, magnezit, vatrostalne i keramičke gline, kao i kvarcne sirovine.
Srbija ima i resurse sekundarnog ekonomskog značaja koji su nižeg potencijala i njima pripadaju molibden, antimon, nikl, kalaj, uran, boksit, gvožđe, mangan, volfram i deo retkih elemenata. Mineralni resursi tercijarnog ekonomskog značaja u osnovi nisu u dovoljnoj meri istraženi, a tu su svrstani živa, arsen, platinska grupa elemenata, azbest, grafit, fosfati, kreda, talk, pijezooptički kvarc i sepiolitske gline.
Izvor; Blic
