Premešteno više od 4. 500 posmrtnih ostataka. – Za potrebe projekta napravljeno groblje „Lazarevac 2“. – Maksimalno su poštovane želje i potrebe staralaca
Do početka oktobra ove godine, kada su završeni poslovi izmeštanja groblja u Vreocima, uočeno je, evidentirano i preseljeno preko 4. 500 posmrtnih ostataka. Oko 450 umrlih premešteno je, prema željama i potrebama naslednika, na 24 različite lokacije u Srbiji, jedan pokojnik premešten je u Knin, dok je ostalih 4. 000 premešteno na novo groblje „Lazarevac 2“, koje je i napravljeno za potrebe ovog projekta. Iako su groblje u Vreocima, pre početka radova, održavali meštani i mesna zajednica, bez evidencije sahranjivanja i bilo kakvog organizovanog upravljanja, svi meštani koji su na njemu imali rezervisana mesta dobili su mogućnost besplatnog zakupa na groblju „Lazarevac 2“.
Početkom oktobra okončan je najveći i najteži deo posla na preseljenju oko 4. 500 posmrtnih ostataka, u skladu sa rokom koji je određen elaboratom Instituta za arhitekturu i urbanizam Srbije. U narednom periodu biće odrađene četiri kontrolne faze za istraživanje grobnih mesta koja nisu vidljiva, obeležena ili nemaju spomenike. Svi posmrtni ostaci koji budu pronađeni biće preneti na groblje „Lazarevac 2“ i sahranjeni po pravoslavnim običajima. Na inicijativu Odbora za preseljenje groblja u Vreocima, uz podršku RB „Kolubara“, u jednoj od kapela biće postavljena spomen – ploča sa imenima onih koji su nađeni u starim matičnim knjigama umrlih, a za koje nisu pronađeni spomenici.
A sve je počelo 2007. Godine, nakon donošenja Programskih osnova o preseljenju Mesne zajednice Vreoci i dogovora i saglasnosti nadležnih državnih institucija. Tada je Rudarski basen „Kolubara“ formirao svoj Odbor za preseljenje groblja. U aprilu 2009. Godine Skupština Opštine Lazarevac donela je odluku o zabrani sahranjivanja i time je groblje u Vreocima stavljeno van upotrebe. Prema rečima Blagoja Aleksića, predsednika Odbora za preseljenje groblja, ova odluka nije poštovana u više od 120 slučajeva, što je bio samo početak problema u ovom izuzetno osetljivom i komplikovanom poslu. U januaru 2010. Godine, u sklopu ugovora o avansima za preseljenje, oko 300 staralaca obavezalo se o prenosu posmrtnih ostataka svojih predaka, što je zaposlenima u Odboru donelo olakšanje, jer su poslove mogli da konkretizuju. Ali već u leto te godine su i fizički sprečeni da sa stručnjacima iz Instituta za arhitekturu i urbanizam Srbije dopune bazu podataka iz 2004. Godine. Pred kraj 2010. Počinje i zvanično izjašnjavanje staralaca i donošenje rešenja o preseljenju grobnih mesta, što kod jednog broja meštana izaziva ljutnju, bes i otvorene pretnje svima koji su bili uključeni u ovaj mukotrpan posao.
Tokom druge polovine 2010. Godine groblje u Vreocima blokirali su meštani, a Javno preduzeće za komunalnu privredu „Lazarevac“ čak šest puta neuspešno je pokušavalo da počne radove. Početkom 2011. Godine državni organi intenzivnije se uključuju u ovu problematiku, posebno resorno ministarstvo. U maju Vlada Republike Srbije donosi zaključak kojim nalaže svim državnim organima punu mobilnost i odgovornost u sprovođenju preseljenja naseljenog mesta i groblja. Do tada su već bili zahuktani poslovi na uređenju groblja „Lazarevac 2“. Obavljaju se tehničke pripreme i sklapaju ugovori sa kamenorezačkim radnjama i preduzećima koja se bave pogrebnim uslugama. Angažuju se i sveštenici. Pored toga, RB „Kolubara“, prema željama i izjavama staralaca, uređuje i proširuje groblja u Stepojevcu, Velikim Crljenima i Sumeđu.
Blokada groblja, uz stalne barikade, dežurstva i proteste meštana traje sve do 4. Jula 2011. Godine, kada u Vreoce stižu jake policijske snage koje građanima ne dozvoljavaju pristup, što izvođaču radova omogućava da počne posao. Angažuje se i specijalista sudske medicine, radi se elaborat u Zavodu za zaštitu spomenika radi zaštite kulturnih dobara, kamenoresci obavljaju demontažu, restauraciju i montažu nadgobnih spomenika uz maksimalno razumevanje zahteva i želja naslednika.
Nedostajalo obaveštenje
Kako kaže Aleksić, neprijatnih situacija bilo bi možda manje da je na groblju postojalo bilo kakvo obaveštenje ili upozorenje o zabrani sahranjivanja ili bilo kakvih reakcija od strane nadležnih organa u slučaju kršenja zabrane. Problema bi bilo manje i da je prilikom formiranja Odbora neko iz mesne zajednice prihvatio ponudu da uđe u njegov sastav.
Izvor Kwh
