Pravni okvir za obnovljive izvore energije u Srbiji postavljen je u Zakonu o energetici iz 2014. godine, izmenjenom 2018. godine, koji propisuje opšta pravila o energetskoj politici i strategiji, zahteve za obavljanje energetskih aktivnosti, korišćenje obnovljivih izvora energije, podsticajne mere i garancije o poreklu za obnovljivu energiju.
Do 2017. godine Vlada Srbija je usvojila paket uredbi za sprovođenje odredbi Zakona o energetici o OIE, uključujući: Uredbu o ugovoru za kupovinu električne energije; Uredbu o podsticajnim merama za proizvodnju električne energije iz obnovljivih izvora energije i visoke efikasne kogeneracije električne energije i toplotne energije; i Uredbu o zahtevima i procedurama za sticanje statusa povlašćenog proizvođača električne energije, preliminarnog povlašćenog proizvođača električne energije i proizvođača iz obnovljivih izvora energije.
Ovaj paket je značajno poboljšao pravno okruženje za ulaganje u obnovljive izvore energije. Trenutno, podsticaji za obnovljive izvore energije uključuju: obavezno preuzimanje od strane garantovanog snabdevača celokoupne električne energije proizvedene od strane povlašćenog proizvođača, po garantovanoj preferencijalnoj ceni – feed-in tarifa (FIT), tokom perioda od 12 godin, u skladu sa PPA; izuzeće povlašćenog proizvođača od balansne odgovornosti – povlašćeni proizvođač nije dužan da snosi troškove balansiranja; prioritet u pristupu prenosnom/ distributivnom sistemu; i besplatan pristup prenosnom/ distributivnom sistemu.
Ovaj paket podsticaja trebao bi da važi do kraja 2019. godine (inicijalno važenje paketa je bilo ograničeno do kraja 2018. godine).
Glavni organi nadležni za sektor obnovljivih izvora energije su: Vlada Srbije, koja propisuje paket podsticaja; Ministarstvo energetike i rudarstva, koje je odgovorno za sprovođenje zakonskog okvir za sektor energetike i odlučivanje o pojedinčnim pravima na korišćenje podsticaja; Agencija za energetiku, nezavisni regulatorni organ nadležan za izdavanje licenci; i garantovani snabdevač, koji preuzima električnu energiju u skladu sa PPA ugovorima sa povlašćenim proizvođačima električne energije.
Pregled tržišta
Ulaganja u OIE od 2009. godine, kada je Srbija uvela prve podsticaje, rezultirala su sa 650 MW instalisanog kapaciteta iz OIE, od čega je oko 570 MW instalirano od 2017. godine.
Ulaganja u OIE su značajno povećana – vetroelektrane snage 500 MW su u fazi izgradnje, sa osiguranim PPA, u procesu pregovara o finansiranju ili su već puštene u rad. Kvota za energiju vetra od 500 MW je već u potpunosti popunjena, što znači da proizvođači električne energije iz vetra ne mogu dobiti status preliminarnog privilegovanog proizvođača električne energije u skladu sa važećim paketom.
U međuvremenu, državni konglomerat EPS ušao je u sektor vetroelektrana sa projektom Kostolac, instalisane snage 66 MW. S obzirom da se projekat Kostolac finansira na osnovu međuvladinog aranžmana između Srbije i Nemačke, kvota od 500 MW se ne odnosi na ovaj projekat i on bi mogao koristiti FIT i ostale podsticaje.
Srbija ima značajan potencijal za korišćenje biomase, ali nedostatak infrastrukture sprečava upotreba ovog resursa za proizvodnju električne energije.
