Razvojni planovi preduzeća „Hidroelektrane na Drini“ vezani su prvenstveno za hidroenergetsko iskorišćenje sliva rijeke Drine uzvodno od postrojenja HE Višegrad. S tim u vezi planira se i izgradnja novih objekata.
HE Buk Bijela će, kao čeona elektrana, sa stanovišta veličine akumulacije, instalisane snage i prosječne proizvodnje, biti najveća elektrana na rijeci Drini. Veličina osnovnih parametara uslovljena je položajem uzvodnih hidroelektrana (HE Piva na rijeci Pivi i HE Bijeli Brijeg na rijeci Tari), te postojećim naseljima i infrastrukturom (grad Foča).
Uz poštovanje osnovnog principa – maksimalno korišćenje potencijala, očuvanja postojeće infrastrukture, geološko-tehničkih i hidrogeoloških uslova, izabrana je mikro lokacija 335 km uzvodno od ušća u rijeku Savu, odnosno 9 km uzvodno od grada Foča. Instalisana snaga hidroelektrane je prilagođena potrebama elektroenergetskog sistema u koji se ovaj objekat uklapa. Prema revidovanom i usvojenom projektu brana hidroelektrane Buk Bijela je betonska-lučno-gravitaciona, građevinske visine 125 m sa pet prelivnih polja u srednjem dijelu brane, sa pribranskim postrojenjem neposredno uz branu i brzotokom koji ide od preliva preko mašinske zgrade.
Projektna dokumentacija i pripremni radovi
U okviru priprema za izgradnju HE Buk Bijela, pored dobijene pozitivne ocjene projekta od strane eksperata Međunarodne banke za obnovu i razvoj iz Vašingtona, do sada je realizovano:
– kompletni istražni radovi i sva prethodna i probna ispitivanja materijala i komponenti;
– potpuna eksproprijacija zemljišta i objekata na prostoru akumulacije;
– revidovani i usovjeni glavni projekti koji ne zavise od podloga isporučioca opreme: Glavni projekat brane, Glavni projekat preliva sa brzotokom, Glavni projekat slapišta sa uzvodnim pomoćnim zagatom, Glavni projekat optočnog tunela, Glavni projekat temeljnih ispusta, Glavni projekat predbrane sa pomoćnim zagatom i deponijom materijala, Glavni projekat pomoćnih objekata;
– licitaciona dokumentacija za glavne građevinske radove, injekciono-konsolidacione radove i isporuku oskultacione opreme;
– tenderska dokumentacija za isporuku hidromehaničke i elektromašinske opreme;
– prethodni i pripremni radovi, od čega: pristupni i gradilišni putevi, radni platoi za privredno gradilište, dalekovod 35 kV, kablovski PTT podzemni vod od pošte u Foči, vodovod pitke vode, gradilišni most, prva faza stambenog naselja sa restoranom i ostalim pripadajućim sadržajima, objekti privrednog gradilišta (upravna zgrada, radionice, magacini, rezervoari za gorivo sa pumpama, rezervoari tehničke vode itd.);
– Elaborat o tehničko-ekonomskoj opravdanosti izgradnje;
– izgrađen poslovni objekat sa svom potrebnom birotehničkom opremom;
– postignu dogovor oko podjele potencijala i načina finansiranja sa Republikom Crnom Gorom, prema kome je odnos finansiranja i korišćenja 73,85% (Republika Srpska): 26,15% (Republika Crna Gora);
– postojanje kadrovskog potencijala sa iskustvom na izgradnji objekata ovakve vrste.
HE FOČA – Kompenzacioni bazen HE Buk Bijela
Prema vodoprivrednim uslovima za vršni rad HE Buk Bijela, a u cilju ograničenja denivelacije vode rijeke Drine kroz grad Foče i nizvodna naselja, neophodno je formiranje kompenzacionog bazena između HE Buk Bijela i grada Foče, zapremine 7,6 x 106 m3. Zbog toga je potrebno, prije puštanja u pogon HE Buk Bijela omogućiti akumuliranje navedene količine vode. Uz poštovanje topografskih, geološko-tehničkih, hidrogeoloških i urbanističkih uslova, odabran je pregradni profil u mjestu Tabaci, 8,5 km nizvodno od HE Buk Bijela, odnosno 500 m uzvodno od grada Foče. Prema revidovanom i usvojenom projektu brana HE Foča je betonska gravitaciona brana građevinske visine 40 m, sa klasičnom strojarom riječnog tipa inkorporiranom utijelo brane i sa njom čini konstruktivnu cjelinu.
Izvor EPRS
