Snimanje i primena GIS rezultata
Do sada su GIS ekipe unele ili nacrtale u GIS softveru kompletnu 35 kV, 10 kV i 75 odsto niskonaponske mreže na distributivnom području Beograda
Ažurna mapa distributivne mreže svih naponskih nivoa jedan je od najvažnijih uslova za sprovođenje kvalitetnih tehničkih analiza i proračuna, samim tim i preduslov za bolje ukupno poslovanje distributivne kompanije.
Geografsko-informacioni sistem (GIS) predstavlja najbolji alat za precizno snimanje mreže sa ažurnim alfanumeričkim podacima i topologijom. Kod GIS-a je neophodno obratiti pažnju na dve različite vrste procesa. Jedno su procesi i procedure potrebne u poslovima masovnog prikupljanja nedostajućih podataka o mreži, a drugi su ažuriranje promena na područjima gde su već prikupljeni podaci o mreži i održavanje ažurnog stanja mreže. Bez ovako preciznih podataka vizualizovanih u GIS softveru nije moguće ni dobro planiranje i optimizacija mreže, ni dobro upravljanje mrežom, ekipama i ugradnjom opreme za merenje i automatizaciju mreže, ni dobro održavanje, investiranje u mrežu niti smanjenje komercijalnih i tehničkih gubitaka. Za ovo je potrebno i ažurno dostavljanje promena na mreži iz svih ogranaka kako bi se one unele u GIS softver.
Prikupljanje podataka o mreži i unos u GIS je dugotrajan i složen posao koji zahteva dosta resursa.
– Do sada su se u distributivnom području Beograd podaci prikupljali putem projekta mapiranja distributivne mreže GNSS uređajima za 35 kV i 10 kV nadzemnu mrežu, nadzemnu i kablovsku niskonaponsku mrežu, priključke i merna mesta. Lokacije TS i trase podzemnih vodova u GIS bazu su ubacivane iz geodetskih snimaka tehničke dokumentacije. Mogućnosti unosa i analize drugih vrsta podataka nisu korišćene ili su samo delimično korišćene jer nije bilo podataka na svim naponskim nivoima na određenom distributivnom području, specijalizovanih modula i modula za proračune i analize mreže. To se odnosi na podatke kao što su planirana mreža, mrežni proračuni, beznaponska stanja, sinoptička šema, GIS i mrežne analize, optimizacija mreže, telekomunikaciona mreža, pregled mernog mesta, unos lokacija neovlašćene potrošnje, analiza događaja na mreži, tačne lokacije osnovnih sredstava. Delimično su takve vrste aktivnosti obavljane preko projektnog tima za mapiranje mreže i GIS, koji je obrađivao i analizirao unete terenske podatke i GIS analize dosta komplikovanim postupcima – kaže Vladimir Stojičić, glavni stručni saradnik u Sektoru za podršku procesima upravljanja DEES u beogradskoj „EPS Distribuciji“.
Kao dugogodišnji predsednik tima za snimanje distributivne mreže, Stojičić navodi da GIS tim u beogradskoj „EPS Distribuciji“ trenutno ima 17 zaposlenih. Do sada su GIS ekipe unele ili nacrtale u GIS softveru kompletnu 35 kV, 10 kV i 75 odsto niskonaponske mreže na distributivnom području Beograda. Radi se o nekoliko stotina hiljada objekata snimljenih na terenu i nekoliko stotina hiljada objekata kreiranih za potrebe GIS-a, kao i digitalizovanih objekata iz postojeće dokumentacije. Na 35 kV naponskom nivou snimljeno je 3.100 stubnih mesta, rastavljača i vodova i 3.200 fotografija. Snimljena je kompletna 10 kV mreža sa preko 32.000 stubnih mesta, vodova, rastavljača, reklozera i više od 7.000 trafostanica 10/0,4 kV. Ukupno je snimljeno više od 250.000 elemenata distributivna mreže.
Organizacija ovih poslova odvija se u otežanim uslovima i podrazumeva svakodnevni rad na terenu. Bespilotnim letelicama snimljena su područja od interesa, TS „Beograd 9“ termalnom kamerom, vod „Beograd 4 – Beograd 11“, kao i područja Kaluđerice i Altine, leva i desna obala Save od Obrenovca i Boljevaca do ušća. Kreirani su setovi podataka za navigacione uređaje za dispečerske ekipe za navođenje na elektroenergetske objekte preko „Garmin“ uređaja.
– Ekipa za prikupljanje podataka i unos u GIS u gradu dobila je adekvatan kancelarijski prostor, računarsku opremu za unos u GIS bazu i terensku opremu, a nabavljeno je i jedno terensko vozilo. Ekipe koje su formirane u prigradskim ograncima nemaju takve uslove. Situacija izazvana pandemijom covid-19 promenila je prioritete i donekle usporila tempo snimanja – kaže Stojičić.
Cilj je uspostavljanje potpuno digitalizovane baze podataka o distributivnoj mreži, koja pruža kompletan prikaz sa njenim tehničkim i topološkim atributima i prilozima u GIS-u, jer su oni tako vizuelno prikazani lako dostupni i razumljivi korisnicima. Pomoću GIS-a se najjednostavnije može pratiti razmeštaj i evidencija materijalnih dobara, stoga on omogućava razne statističke analize, sa jasnom i očiglednom prezentacijom koja je neophodna u procesu donošenja različitih vrsta procena i odluka.
Na primer, prikupljeni podaci na svim naponskim nivoima na distributivnom području Sopota u ogranku Mladenovac pokazuju koliko je velika korist od ovako snimljenih i digitalizovanih podataka. Njihovo unošenje i vizualizacija u GIS softveru omogućavaju distribuiran pregled, primenu i analizu podataka.
Projektom snimanja mreže u Sopotu korišćenjem GNSS uređaja definisane su koordinate distributivnih objekata sa velikom tačnošću, određena su mesta rasklopnih aparata i elemenata mreže, utvrđena je tačna topologija mreže, dobijeni su podaci o dužinama nadzemnih deonica, vodova i o ukupnoj dužini nadzemne mreže, ujedno je izvršena revizija na sasvim novi način.
Kampanjom snimanja 35 kV i 10 kV mreže prikupljeni su i uneti svi podaci potrebni za bolje planiranje mreže, za njenu automatizaciju, za mrežne proračune, lokaciju kvarova i proračune tehničkih gubitaka povezivanjem prikupljenih podataka sa merenjima u izvornim TS. Popisani su svi stubovi, prikupljeni atributi, nacrtani su i georeferencirani svi 35 kV i 10 kV vodovi i uneti atributi 35 kV i 10 kV mreže. Ovim su određene tačne dužine vodova, broj i tip stubova, rasklopni aparati na mreži. Geografski i sinoptički šematski prikazi 35 i 10 kV mreže su šifrirani na isti način, čime je uparen svaki element mreže u GIS-u i u informacionim sistemima korišćenim u Direkciji upravljanja. Prikupljeni su i podaci o niskonaponskoj mreži, popisani su kućni priključci, svi merni uređaji električne energije i svi korisnici električne energije po rejonu TS. Tako je omogućena analiza mreže, bolje planiranje i optimizacija.
Izvor: EPS Energija
